1. Chuẩn bị vật liệu và thiết bị hàn
Trước khi tiến hành hàn, công tác chuẩn bị vật liệu và thiết bị đóng vai trò rất quan trọng:
Lựa chọn loại thép phù hợp: Cần xác định rõ mác thép (SS400, Q235, Q345,…) để chọn phương pháp hàn tương ứng, đảm bảo mối hàn có độ bền và độ dẻo tối ưu.
Kiểm tra độ sạch bề mặt: Bề mặt thép phải được làm sạch khỏi gỉ sét, dầu mỡ, sơn hoặc bụi bẩn để tránh tạo bọt khí và khuyết tật trong mối hàn.
Chuẩn bị thiết bị hàn: Bao gồm máy hàn hồ quang tay (SMAW), hàn MIG/MAG hoặc TIG tùy theo yêu cầu kỹ thuật.
Bảo hộ an toàn: Người thợ cần trang bị đầy đủ kính bảo hộ, găng tay, mặt nạ hàn và quần áo chống cháy, đảm bảo an toàn trong quá trình thao tác.
Việc chuẩn bị chu đáo không chỉ giúp mối hàn đạt chất lượng cao mà còn giảm thiểu nguy cơ tai nạn lao động.
2. Thực hiện quy trình hàn đúng kỹ thuật
Đây là giai đoạn trọng tâm quyết định chất lượng mối hàn và độ bền kết cấu thép:
Cố định chi tiết: Các chi tiết cần được gá đặt đúng vị trí và cố định chắc chắn để tránh biến dạng khi hàn.
Chọn phương pháp hàn:
Hàn hồ quang tay (SMAW): Phù hợp với các mối hàn dày, ngoài trời hoặc trong điều kiện gió mạnh.
Hàn MIG/MAG: Cho mối hàn mịn, năng suất cao, thường dùng trong xưởng sản xuất.
Hàn TIG: Được ứng dụng cho mối hàn yêu cầu tính thẩm mỹ và chính xác cao.
Kiểm soát nhiệt độ: Cần đảm bảo tốc độ và cường độ dòng điện phù hợp để tránh hiện tượng cháy cạnh, rỗ khí hoặc nứt mối hàn.
Hàn nhiều lớp: Với các kết cấu dày, thợ hàn nên hàn nhiều lớp để mối hàn ngấu đều, tránh co ngót gây cong vênh.
Kiểm tra sau hàn: Dùng phương pháp kiểm tra không phá hủy (NDT) như siêu âm (UT), chụp X-quang (RT) để đánh giá chất lượng bên trong mối hàn.
Quy trình hàn đúng kỹ thuật không chỉ đảm bảo tính thẩm mỹ mà còn giúp kết cấu chịu lực tốt, tăng tuổi thọ công trình.
3. Tiêu chuẩn an toàn và bảo trì sau hàn
Sau khi hoàn thiện mối hàn, việc tuân thủ các tiêu chuẩn an toàn và quy trình bảo trì định kỳ là điều không thể bỏ qua:
Tiêu chuẩn TCVN và AWS: Các mối hàn kết cấu cần đáp ứng TCVN 5400 hoặc AWS D1.1 về độ ngấu, độ bền kéo, và khả năng chịu tải.
Kiểm tra biến dạng: Sau hàn, kết cấu cần được đo đạc để phát hiện biến dạng, điều chỉnh kịp thời nếu cần.
Sơn phủ chống gỉ: Đặc biệt với công trình ngoài trời, cần sơn phủ lớp bảo vệ (epoxy, kẽm, PU) nhằm ngăn oxy hóa.
Bảo trì định kỳ: Thực hiện kiểm tra theo chu kỳ để phát hiện nứt, ăn mòn hay bong tróc sơn nhằm kịp thời khắc phục.
Đào tạo nhân sự: Đảm bảo thợ hàn được cấp chứng chỉ hàn chuyên nghiệp, am hiểu về an toàn lao động và quy trình kỹ thuật.
Nhờ tuân thủ tiêu chuẩn và bảo trì thường xuyên, công trình sẽ duy trì được độ bền cao và an toàn trong suốt quá trình sử dụng.
